Soğan ihracatında yükseliş devam ediyor

Pandemi süreciyle birlikte ciddi düşüş yaşayan soğan ihracatı, dünya ticaretinin normale dönmesiyle birlikte yeniden yükselişe geçti. Türkiye 2022 yılında soğan ihracatından yıllık 28 milyon dolar gelir elde ederken bu rakam 2023 yılında 35 milyon dolar seviyesine yükseldi.

İlkçağlardan günümüze insanlığın temel besin maddelerinden biri olan soğan Türkiye için stratejik öneme sahip tarım ürünlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre Türkiye soğan ekim alanı açısından dünyada 12. sırada yer alırken, üretim büyüklüğü dikkate alındığında dünyada 5. Sırada yer alıyor. Bu veriler Türkiye’de bir dekar alandan alınan verimin dünya ortalamasının üzerinde olduğunun da kanıtı niteliğinde.

“Soğan ihracatında toparlanma sürecek”

Royal Innovative Kurucusu Boris Volfman, “TÜİK verilerine göre pandemi öncesi dönemde Türkiye’nin soğan ihracatından elde ettiği gelir 50 milyon doların üzerindeydi. Pandemi etkileri ve üretimdeki dalgalanmalar bu rakamın aşağı yönlü seyretmesine neden oldu. Fakat 2023 soğan ihracatı açısından bir toparlanma yılı oldu. 2022 yılında Türkiye dünyanın çeşitli ülkelerine 28.506.919 dolarlık soğan ihracatı gerçekleştirirken bu rakam 2023 yılında 35.253.738 dolara yükseldi. Hem üretici hem de ihracatçının durumu bizlere gösteriyor ki soğan ihracatında toparlanma devam edecek. Önümüzdeki iki yılda pandemi öncesi seviyeleri rahatlıkla yakalayıp hatta geçeceğiz. Bunun için üretimde yakaladığımız yükseliş trendini sürdürmek şart.” şeklinde konuştu.

 “Daha fazla ihracat yapmaya ihtiyacımız var”

Türkiye’nin soğan üretimi ve ihracatı konularında bilgi veren Boris Volfman, “Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre Türkiye soğan üretiminde dünyada 5. Sırada yer alıyor. Fakat aynı sıralama ihracat konusunda geçerli değil. Dünyada gerçekleştirilen soğan ihracatından Türkiye’nin aldığı pay %1 seviyesinde. Bunun başlıca sebeplerinden birisi de iç piyasada bulunan yüksek talep. Bizlerin üretimde gösterdiğimiz başarı kadar ihracatımızı artırmaya da ihtiyacımız var. Bu noktada uygulanabilecek iki ana çözüm yolu var. Birincisi mevcut soğan ekim alanlarımızı artırmak, ikincisi ise halihazırda ekim yapılan alanlardaki verimi artırmak. Türkiye zaten dünya ortalamasına göre oldukça verimli bir üretim gerçekleştiriyor. Fakat bunu yeterli görmek yerine üniversitelerimiz ve ziraat odalarımız çiftçimizi yönlendirerek daha büyük başarılara imza atmaya çalışmalı. Bugün dünyada bir dekar alandan 1.9 ton soğan elde ediliyor. Türkiye ortalaması ise 3 tonun üzerinde. Bu veriler bizim bu konudaki başarımızı ve potansiyelimizi gösteriyor. Bu potansiyeli daha iyi kullanmalıyız.” dedi.

 “Türkiye ihracatta ilk beşi üretimde ilk üçü hedeflemeli”

Boris Volfman, “FAO verilerine göre Türkiye dünya soğan ihracatında 10. sırada yer alıyor. Soğan ihracatında liderlik Türkiye için şu an gerçekçi bir hedef olmasa da ilk beşe girecek potansiyele sahibiz. Bu durum da az önce de vurguladığım gibi mevcut ekim alanlarını artırmak ve üretimde verimi yükseltmek ile olacaktır. İç piyasadaki talep rahatlıkla karşılanacak düzeye geldiğinde ihracatçımızın da bu alanda eli rahatlayacaktır. Dünya soğan üretiminde ise Türkiye 5. sırada yer alıyor. Lider konumunda Hindistan bulunurken ikinci sırada Çin, üçüncü sırada Mısır ve dördüncü sırada ABD yer alıyor. Son 5 yılda gerçekleştirdiğimiz üretim artışı göz önüne alındığında Mısır ve ABD’yi istikrarlı üretimle birkaç yıl içerisinde geçebiliriz. Çin ve Hindistan ise kısa vadede geçebileceğimiz rakipler değil. Bu ülkelerin üretimi bizlerin çok üzerinde.” şeklinde konuştu.

Soğan ekim alanlarının %24’ü Ankara’da

Türkiye’nin soğan ekim alanlarının yaklaşık dörtte biri başkent Ankara’da yer alıyor. Başkenti sırasıyla, Çorum, Amasya, Hatay ve Tokat takip ediyor. Soğan üretiminin %87’sini, ekim yapılan alanların da %81’ini dokuz ilimiz oluşturuyor. TÜİK verilerine göre Türkiye’de kişi başı yıllık soğan tüketimi 21.4 kilogram olarak gerçekleşiyor. Ülkemizde 2020 yılında 684 bin dekar alanda 2.280.000 ton kuru soğan üretimi gerçekleşirken, bu rakam 2021 yılında 698 bin dekar alanda 2.500.000 tona yükselmiştir.